Essay in opdracht van het Atelier Kustkwaliteit (2012)
Achtergrond van deze opdracht was de behoefte aan spelregels en inspiratie voor het kustbeheer, geredeneerd vanuit de culturele kwaliteiten en potenties. Eén van de gevolgen van de grootschalige naoorlogse ruimtelijke aanpak was het verdwijnen van het lokale, streekeigene in ontwerpen voor stedenbouw en landschap. Het begrip ‘genre de vie’ van de Groningse sociaal geograaf Keuning wordt geïntroduceerd als hulpmiddel bij het ontwerp van een gedifferentieerd en cultureel afwisselend vestigingsklimaat langs de kust. Deel twee van dit werkboek bevat de aanzet van een methode voor het waarderen van de culturele en cultuurhistorische waarden langs de kust. Wat is nog zo gaaf of uniek dat het moet blijven, welke elementen kunnen binnen de bestaande context veranderen en een nieuw leven krijgen? Het rapport `Beschouwingen betreffende de wederopbouw der Noordzee-badplaatsen’, opgesteld door de Rijksdienst voor het Nationale Plan in 1948 biedt ons een fascinerende terugblik op de recreatieve profielen die toen voor elke badplaats werden opgesteld. Om het begrip ‘genre de vie’ concreet te maken, bevat deel drie van het werkboek zes korte sonderingen langs de Nederlandse kustlijn: zes plekken waar een eerste verkenning van de culturele eigenaardigheden leidt tot aanbevelingen die van nut kunnen zijn in het werken aan de kustverdedigingsopgave.
Link naar het essay
Marijke Bovens, verslag van de lezingenreeks voor Platform 31, januari 2013: "Cultuurhistorica Marinke Steenhuis benadrukt nog sterker dat ontwerpend onderzoek draait om vergaren van kennis, in een gloedvol pleidooi voor meer invloed van cultuurhistorici op de toekomstige deltawerken (er zat geen cultuurhistoricus in de Deltacommissie). Het Deltaprogramma vergt een ontwerpende benadering, inclusief erfgoed. Het gaat daarbij om houding, niet om behouden. Beperk je niet tot de visuele waarneming, maar bouw kennis op van de plek en de geschiedenis ervan. Gebruik het Delta-programma voor een tweede wederopbouw van de kust en de badcultuur, waarbij het eigene uitgangspunt is. De Zeeuwen hebben hun dijken, de Westlanders hun afkeer van recreatieparken en hotels. Neem dat serieus, durf te differentiëren. Maak een gebiedseigen oplossing, en nee dat betekent niet dat je clichés bevestigt. Een scherpzinnige onderzoeker kan fictie en waarheid onderscheiden.
|